نگاهی به وضع موجود آب در جهان

آب شیرین نه یک منبع جهانی، بلکه منبعی منطقه ای محسوب می شود که در حوزه های آبخیز خاصی از جهان قابل دسترس است و به دلیل محدودیت آن به اشکال مختلفی یافت می شودو بحران آب در ایران و جهان یکی از مسائل مهم به حساب می آید. در برخی از حوزه های آبخیز این محدودیت ها فصلی هستند که به قابلیت و توانایی ذخیره سازی آب در دوره های خشک وابسته است. در سایر مناطق، محدودیت ها از میزان تغذیه دوباره سفره های آب زیرزمینی، میزان ذوب برف یا از ظرفیت خاک جنگل ها برای ذخیره سازی آب متأثر است.

بحران کمبود آب در کشورهای مختلف

آب کالایی منحصر به فرد و ماده ای بسیار حیاتی است. محدودیت های این ماده حیاتی ظرفیت های سایر منابع حیاتی از جمله غذا، انرژی، ذخایر ماهی و حیات وحش را تحت فشار قرار می دهد. استحصال سایر منابع از جمله غذا، مواد معدنی و فرآورده های جنگلی نیز به تناسب مقدار کمی و کیفی منابع آب می تواند محدود شود. در شماری از حوزه های آبخیز جهان محدودیت های آب آشکار شده است. در برخی از فقیرترین و ثروتمندترین کشورهای جهان نیز سرانه استحصال آب به دلیل مسایل زیست محیطی، افزایش هزینه ها و کمیابی درحال کاهش است. توزیع جریان های آبی نیز در سطح جهان نامتعادل است و با توزیع جمعیت تناسب ندارد .

وضعیت آب در ایران

ایران سرزمینی کوهستانی است که دو رشته کوه البرز با جهت گیری شرقی غربی و رشته کوه زاگرس با جهت گیری شمال غربی جنوب شرقی در آن قرار گرفته اند. این دو رشته کوه همانند دیواره ای مانع رسیدن ابرهای باران زا از شمال و غرب کشور می شوند و به همین دلیل نیز بخش اعظم کشور را مناطق خشک و نیمه خشک تشکیل می دهد. کمبود منابع آبی همواره به عنوان یک عامل محدود کننده فعالیت ها در کشور مطرح بوده است

علت کمبود آب در ایران

توزیع مکانی آب در ایران به دلیل شرایط طبیعی بسیار ناهمگن است. توزیع زمانی نزولات جوی در کشور نیز مانند توزیع مکانی روند مشابهی را نشان می دهد و میزان آن در سال های مختلف و حتی فصول مختلف متغیر بوده و مشکلات زیادی را در بخش های مختلف به ویژه کشاورزی ایجاد می کند. با توجه به روند رشد جمعیت کشور و تشدید نیاز بخشد های مختلف، افزایش مصرف آب بخش شهری، روستایی و صنعتی اجتناب ناپذیر خواهد بود. آب در فرآیند توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور نقش عمده و کلیدی دارد. افزایش تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی، توسعه مراکز جمعیت شهری و روستایی و بهبود و ارتقای کیفیت زندگی به ابعاد مختلف توسعه و بهره برداری از منابع آب است.

دلایل بحران آب در ایران و جهان

1.وضع فعلی بارندگی و مهار آب های سطحی : از هشت میلیون هکتار زمین زراعی که به وسیله آبیاری کشت می شود، فقط یک میلیون هکتار از سیستم آبیاری پیشرفته و یا آبیاری تحت فشار استفاده می شود که نشان دهنده نبود مدیریت در مصرف منابع آبی است.

2.برداشت های بی رویه از ذخایری با قدمت هزار ساله

3.خشکی قنات های بزرگ

4.آلودگی آب