علایم فقر آهن در گیاهان و رفع با کلات آهن

از جمله علایم کمبود آهن در ریشه گیاهان با بروز علایم آن روی برگ ها آشکار می گردد و کمبود آهن باعث جلوگیری از عملکرد کلروپلاست در گیاه می گردد. اما طبق تحقیقات مختلف، علائم کمبود آهن در ریشه بسیاری از گیاهان نیز اثر گذاشته و باعث تغییرات ظاهری ریشه می شود از جمله علایم کمبود آهن در ریشه:
*افزایش قدی و طویل شدن اندازه ریشه است. *قطر انتهای ریشه افزایش پیدا می کند*تشکیل شدن تارهای کشنده ریشه به مقدار زیاد.* تشکیل سلول های گذرگاهی در ریزودرم که با علایم کمبود آهن بر مقدار آن ها افزوده می شود ( این بخش جز اصلی سازوکار تنظیمی جهت افزایش یافتن آهن در گیاهان است و تنها در گیاهانی مشاهده می گردد که توانسته اند محیط ریشه خود را اسیدی کنند). سلول های گذرگاهی چه عملکردی دارند؟ این سلول های در جابجایی مواد نقش مهمی داشته و دارای فعالیت سوخت و سازی زیادی می باشند. سلول های گذرگاهی ریزودرم در ریشه هایی که با کمبود آهن مواجه شده اند در جایگاه پمپ های خروج هیدروژن قرار می گیرد و باعث رهاشدن ترکیبات فنولی در گیاه می شود. چناچه آهن در گیاه با مصرف کلات آهن تامین شود طی یک یا دو روز سلول های گذرگاهی از بین می روند. زمانی که مقدار آهن از اندازه طبیعی کمتر است تغییرات دوره ای در شکل ظاهری ریشه و هم چنین مقدار تحریک ریشه در مقدار تغییرات ph محیط و مقدار جذب آهن دیده می شود. تمام این موارد با مصرف کود آهن متناسب با پذیرش گیاه رفع خواهد شد.

علایم کمبود آهن در ریشه و مصرف کود آهن جهت رفع مشکلات

تفاوت زمین های کشاورزی با باغ در کمبود آهن

اراضی مربوط به باغ فقط برای کاشت درختان میوه مناسب هستند. نوع خاک در باغات باید مناسب کاشت درخت باشند و توجه به انواع اقلیم و آب و هوا در اراضی باغ از اهمیت ویژه ای برخوردار است. درختان و میوه هایی که پرورش داده می شوند به تغییرات جوی و آب و هوای آن منطقه بسیار وابسته است. بنابراین توجه به نوع محصولی که قرار است کشت شود و توجه به اب و هوا منطقه در انتخاب اراضی باغات بسیار مهم است. در اراضی باغ تولیدات ممکن است در بازه زمانی طولانی به بار بنشینند ، ولی در زمین های کشاورزی محصولات سریعتر به مرحله برداشت می رسند. کمبود آهن بیشتر در باغات مشخص می شود، زیرا درختان مثمر نیاز بیشتری به کود آهن دارند.

در کل دنیا ازدیاد جمعیت چالش و مشکلی مهم برای تامین غذای انسان در آینده به حساب  میاید. طبق گزارشات و تحقیقات انجام شده نشان دهنده آن است که ایجاد محصولات کشاورزی در سراسر دنیا باید هفتاد درصد رشد کند که تا به تامین مواد غذایی جمعیت نه میلیاردی کره زمین کمک کند. با توجه به مشکلات ذکر شده در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا که شرایط بیوفیزیکی برای کشاورزی مناسب نیست، به چشم می خورد.

کشور ایران یکی از قطب های کشاورزی منطقه طی سال های گذشته به دنبال خودکفایی در بهش تولید مواد غذایی است اما به دلیل مشکلات موجود در رابطه با زمین و منابع آبی هنوز نتوانسته به هدف خود دست یابد. برنامه خودکفایی ایران برای تولید گندم در حدود بیست سال پیش آغاز شد ولی بالارفتن نرخ تولید مانع از واردات این غله نشد. در شرایط کنونی ذخایر کشاورزی ایران حدود نود درصد نیاز داخلی مواد غذایی را تامین می کند که برای تامین ان حدود نود و دو درصد از منابع ابی کشور را مصرف می کند.

از طرفی ارزش خالص واردات بخش کشاورزی در حدود چهارده درصد ارزش خالص صادرات نفت است. کشور ایران در بخش های آب و هوایی خشک و نیمه خشک قرار دارد و با چالش های کاهش منابع آبی رو در رو است و اقتصاد کشور و فعالیت اکوسیستم ها و حتی زندگی اجتماعی افراد را با مشکلات زیادی روبه رو کرده است. میانگین سالانه بارش در هفتاد درصد کشور کمتر از سیصد میلی متر است و در حدود سه درصد کشور یعنی پنج میلیون هکتار بارش سالانه پانصد میلی متر را تجربه می کند.

با این شرایط توزیع جغرافیایی اراضی کشاورزی در کشور نشان دهنده بخش عمده کشاورزی در غرب، شمال غرب و بخش های شمالی است . بارش در این بخش ها بیش از دویست و پنجاه میلی متر در سال است ولی به دلیل نبود مدیریت و حمایت از کشاورزی، سیستم آبیاری کنترل نمی شود و مشکلات منابع آبی را بیشتر می کند.

بالا رفتن میزان تولیدات کشاورزی با مقدار نیاز و استفاده یکسان نبوده است. به دلیل افزایش جمعیت در سال های اخیر به این مشکلات افزوده شده و تراز تجاری بین المللی ایران در بخش کشاورزی منفی شده است. قابلیت های طبیعی و مشکلات برای ایجاد محصولات باید در ایران مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد و بین تولید و مصرف در سیستم های کشاورزی تعادل برقرار شود. در سال های گذشته به دلیل پیشرفت در بخش فناوری اطلاعات و جی ای مقدار دسترسی به اطلاعات جغرافیایی خاک و وضعیت آب و هوا و اقلیم می توان به بررسی و تحلیل زمین های کشاورزی پرداخت تا به اطلاعات دقیق و توانایی های زمین در ایران برای عملیات کشاورزی در مقیاس منطقه ای و جهانی دسترسی پیدا کرد.

 ارزیابی و بررسی اراضی در ایران در مقیاس های کوچک و محلی و برای محصولات خاص مثل گندم، برنج انجام شده است. ولی اطلاعات و بررسی های دقیقی در مقیاس وسیع و کشوری در مورد خاک های اراضی کشاورزی انجام نشده است. با توجه به بررسی های انجام شده اراضی ایران از نظر مغلوبیت به شش دسته تقسیم می شود. این تقسیم بندی براساس خاک، توپوگرافی و آب و هوا انجام شده است. بررسی این ویژگی ها در بخش کشاورزی سودآور و ماندگار بسیار دارای اهمیت است. طبقه بندی بررسی ها به صورت نامناسب، بسیار ضعیف، ضعیف، متوسط، خوب و خیلی خوب هستند.

خاک های با کیفیت خوب و خیلی خوب برای کشاورزی فقط در کناره دریای خزر و استان های گلستان، مازندارن و گیلان و در بخش های در غرب و شمال غرب وجود دارند. در نواحی شمال غربی و غرب کشور اصلی ترین عامل محدودیت کشاورزی به دلیل ارتفاع زیاد و دره های عمیق است که در رشته های البرز و زاگرس دیده می شود.

مصرف کود آهن جهت بهبود عملکرد ریشه گیاهان

همان طور که گفته شد با بروز کمبود آهن اولین مشکلات بر روی برگ ها و ریشه دیده می شود که با مصرف سولفات آهن  با ترکیب مناسب خاک و گیاه، می توان علایم مشکل ساز گیاه به خصوص مشکلات ایجاد شده در ریشه را رفع نمود. از جمله مزیت های استفاده از کود آهن بر ریشه گیاه می توان به افشان کردن ریشه و رشد آن به شکل عرضی عنوان کرد این حالت سبب جذب آب و دریافت مواد معدنی راحت تر به گیاه توسط ریشه می گردد با مصرف کود آهن علایمی چون ریزودرم را ظرف مدت کوتاهی رفع می گردد.