یوزپلنگ ایرانی گونه ای در خط انقراض

چرا یوزپلنگ ایرانی درخطر انقراض قرار دارد؟ از لحاظ تاریخی، یوزپلنگ Acinonyx jubatus به طور گسترده در بسیاری از مناطق غیر جنگلی رخ داده است. آفریقا، خاورمیانه و جنوب آسیا نشان می دهد که گونه ها ممکن است در محیط زیست تحمل زیستگاه وسیعی را داشته باشند . در آفریقا، یوزپلنگ 76 درصد از محدوده تاریخی خود را از دست داده اند . در آسیا، قبلا در سراسر جهان بود آسیای جنوب غربی و مرکزی تا هند  اما در چهار دهه گذشته، وجود یوزپلنگ ایرانی تنها از ایران تایید شده است، یا برخی گزارش های گاه و بیگاه از برخی کشورهای همسایه . یوزپلنگ آسیایی در بیش از چهل منطقه در شرق ایران نیز وجود دارد مرزهای ایران و عراق در غرب در دهه 1950 با جمعیت 200-300 نفر بود. با این حال، دومی با توجه به اینکه برخی از کارشناسان، رقم جمعیت را بیش از حد برآورد کردند جمعیت کشور حدود 100 نفر باشد. در سال1959 به عنوان محافظت شده توسط قانون شورای سابق ایران اعلام شد. با این حال، به دلیل ضعیف شدن اقدامات حفاظتی در اوایل دهه 1980، یوزپلنگ از بیشتر محدوده خود ناپدید شد

یوزپلنگ ایرانی در کجا زندگی میکند

یوزها در ۷ استان ایران زندگی می کنند استان کرمان، خراسان شمالی، جنوبی و رضوی، یزد، اصفهان، سمنان که البته این تعداد فقط در منطقه های حفاظت شده به ثبت رسیده است که در مناطق دیگر ایران هیچ آماری در دسترس نیست. در اواخر دهه 1990، جورابچیان گزارش داد که ایران میزبان کمتر از 40 یوزپلنگ است. برخلاف اسدی (1997) که 50 تا 100 نفر را گزارش کرده بود، قبل از ایجاد یک ابتکار جامع، یعنی پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی (CACP) در سال 2001. در نیمه اول دهه 2000، جمعیت یوزپلنگ این کشور هنوز کمتر از 60 نفر که عمدتاً در پنج ذخیره گاه زندگی می کنند

به موازات تلاش های فشرده برای توقف کاهش شدید تعداد یوزپلنگ و طعمه  با این حال، تحقیقات بیشتر توسط کارشناسان آموزش دیده منجر به افزایش تعداد مناطق شد وجود یوزپلنگ تایید شده است، بنابراین در حال حاضر 17 منطقه با تایید شناخته شده است حضور یوزپلنگ در کشور بنابراین، جمعیت یوزپلنگ بالاتری در نظر گرفته شد نیمه دوم دهه 2000، عمدتاً حدود 60 تا 100 نفر  و رسماً در ایران الف منتشر شد راهنمای میدانی پستانداران با این حال، همه این ارقام بود بر اساس روش های علمی پذیرفته شده است.

چه تعداد یوزپلنگ ایرانی زنده است؟

متاسفانه کمتر از ۴۰ قلاده باقی مانده است، به عنوان چالش برانگیزترین سوال مدیران، جمعیت یوزپلنگ یکی از آنها بود شاخص‌های حفاظتی کلیدی که باید مورد هدف قرار گیرند توصیه می ‌شود . در همین حال، تلاش های اولیه بر اساس روش تله دوربین ناامید کننده بودند و تعداد بسیار کمی از تصاویر یوزپلنگ را به نمایش گذاشتند  عکسبرداری های مستقل در طول تلاش های که در 16 نقطه بررسی و توزیع شده است و به طور معمول در طول هر برآورد بیش از سه فرد مختلف شناسایی نشد .علاوه بر ضعف تخصص برای داده ها مدیریت و تجزیه و تحلیل، کمبود تجهیزات لازم، به ویژه تله دوربین که افزایش یافته بود به دلیل تحریم های مالی علیه ایران اجازه اجرای الف ارزیابی جامع بنابراین با وجود اجرای قانون و ترویج اقدامات حفاظتی، ارزیابی موفقیت برای هدایت تلاش های آینده آسان نبود.

یوزپلنگ آسیایی، گونه نادر حیات وحش ایران

یوزپلنگ آسیایی یا یوزپلنگ ایرانی که زمانی در نقاط مختلف آسیا حضور داشت، در آن نقاط منقرض شده و تنها در مناطق حفاظت شده در محدوده ایران زنده مانده است. شاید به همین دلیل است که گاهی از آن به عنوان یوزپلنگ ایرانی، گونه نادر حیات وحش ایران یاد می شود. این گونه به شدت در معرض خطر انقراض در ایران است که خواستار همکاری سازمان ملل متحد، دولت، سازمان های خصوصی و موسسات تحقیقاتی است.

تخریب زیستگاه

بدون شک بهترین حامی مردم هستند. همه تلاش ها زمانی معطوف به معرفی این گونه نادر به مردم بود. در جام جهانی 2014 برزیل، تیم فوتبال ایران با پیراهن هایی که نشان یوزپلنگ ایرانی را نشان می داد ظاهر شد. در نتیجه بازیکنان ایرانی را یوزپلنگ تندرو نامیدند. هدف آن آگاهی ملی از نیاز فوری به حفاظت از این حیوان در معرض تهدید بود. از آن زمان تقریباً همه مردم حداقل یک بار نام آن را شنیده اند! اکنون تمام تلاش ها برای نجات این یوزپلنگ در حال انقراض است.

رصد حیات وحش در ایران به دلیل وسعت زیاد کشور، تعداد کم و جمعیت کم گونه های حیات وحش، ترس از انسان و نبود مکان های امن برای بازدید بسیار دشوار است. وقتی صحبت از یوزپلنگ آسیایی به میان می آید دشوارتر است! طبق آمار انجمن یوزپلنگ ایران (ICS) در حال حاضر تنها کمتر از 40 قلاده یوزپلنگ در ایران وجود دارد. از سوی دیگر این جمعیت اندک در مساحتی حدود یک چهارم ایران در 7 استان پراکنده شده است.

رگه اشک،سریع ترین حیوان خشکی جهان

یوزپلنگ، عضو خانواده  Felidae، سریع ترین دونده روی خشکی است. بدنی بلند با پاهای نسبتاً بلند دارد. رنگ آن برنزه روشن با لکه های سیاه گرد کوچک در سراسر پوست است. سر کوچکی دارد. دو رگه به نام رگه های اشک یا رد اشک وجود دارد که از گوشه های داخلی چشم تا لبه های بیرونی دهانش می گذرد. این رگه ها به یوزپلنگ شکارچی کمک می کند تا در هنگام شکار، تابش نور خورشید را منعکس کند. ستون فقرات منعطف، ریه ها و قلب بزرگ، سوراخ های بینی پهن و بدن عضلانی دراز، این حیوان بزرگ گربه مانند را به سریع ترین موجود خشکی تبدیل کرده است. با پرش های سریع از ارتفاع می تواند تنها در 3 ثانیه به سرعت 100 کیلومتر در ساعت برسد.

زیستگاه یوزپلنگ

یوزپلنگ آسیایی قبلاً در زمین های باز و استپ های وسیع زندگی می کرد. امروزه در دشت کویر در شرق ایران یافت می شود. پارک‌ های ملی، مناطق حفاظت‌ شده و پناهگاه‌ های حیات وحش در استان‌ های سمنان، خراسان، یزد، کرمان و اصفهان زیستگاه‌ های اصلی هستند. برای ورود به این مناطق باید از سازمان محیط زیست ایران مجوز قانونی گرفته و جنگلبان یا کارشناس به همراه داشته باشید. اگرچه شانس نادری برای تماشای یوزپلنگ وجود دارد، اما هنوز هم می توان نشانه های کافی در زیستگاه های آن یافت.