درمان فقر آهن در گیاهان علوفه ای

گیاهان علوفه ای دارای ساختار چهار کربنه بخش وسیعی از سطح زیر کشت زمین های زراعی سراسر دنیا را تشکیل داده اند. که به طور عمده در مناطق جغرافیایی خشک و نیمه خشک رشد می کنند. ذرت، ارزن، سورگوم و… در بخش های زیادی در نواحی خشک تا نیمه خشک جهان کشت می شود و تقریبا سهم قابل ملاحظه ای را در تغذیه انسان ها و دام در کشورهای آمریکایی، آسیایی و آفریقایی دارند. گیاهان علوفه ای گفته شده تقریبا حدود 35تا49 درصد از محصولات زراعی در قاره آسیا را تشکیل می دهند. یکی از مشکلات اساسی در تولید این گیاهان علوفه ای کمبود عناصر ریز مغذی کم مصرف(micro element) از جمله آهن می باشد. با مصرف کود سولفات آهن به شکل محلول پاشی و طی دوره های زمانی مشخص می توان محصولات مرغوبی را بدست آورد. با توجه به مطالعات صورت گرفته توسط محققان به این نتیجه رسیده اند که گیاهانی علوفه ای مانند ذرت با تراوش ترکیبات خاصی به نام فیتو سیدرو فور می توانند باعث افزایش قابلیت جذب آهن از خاک شوند اما با این خاصیت نیز به دلیل ریشه های سطحی و افشان، این خصیصه در آن ها کم رنگ شده که می توان جهت رفع این مشکل با ترمیم گیاه به شکل مصرف کود آهن در بهبود ریشه کمک کرده و خاصیت جذب آهن را در این گیاهان بالا برد.

کمبود آهن در گیاهان علوفه ای و راه های درمان با کود آهن

مناطق قابل کشت و کودهی در ایران

مناطق قابل کشت در ایران تقریبا برابر با بیست چهار میلیون هکتار برآورد شده است و این مقدار خیلی بیشتر از گزارشات وزارت کشاورزی است. تقریبا پنجاه و دو درصد اراضی کشاورزی در ایران در مناطقی با درجه ضعیف و خیلی ضعیف دسته بندی شده اند. در سال های گذشته کاهش ذخایر آبی یکی از مشکلات جدی برای افزایش محصولات کشاورزی در ایران به حساب  میاید ولی مشکلات دیگر سبب کاهش مطلوبیت اراضی شده است و مشکلات را چند برابر کرده است.

مشکلات زیست محیطی سبب کاهش توسعه اراضی کشاورزی می شود. یکی از مشکلات محیط زیستی استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی مثل اوره است، که این کود وارد جریان آبهای زیر زمینی می شود . کشور ایران که یکی از اعضای کنوانسیون تنوع زیستی است و باید برای حفظ منابع زیستی خود باید به اهداف قرارداد خود متعهد باشد. طبق این قرارداد ایران تا پایان سال دوهزار و بیست باید مناطق حفاظت شده خود را به بیشتر از هفده درصد برساند . به همین علت کشاورزی باید به صورت کاملا اصولی در اراضی مناسب توسعه یابد در صورتی که شهر نشینی یکی از دلایل مهم خسارت به کشاورزی و زمین به حساب  میاید.

گسترش اراضی قابل کشت و تمایز از زمین های بی کیفیت به شیوه های نوین و درست مقدار تولید محصولات کشاورزی را بهبود می بخشد. طی تحقیقات انجام شده در چند سال اخیر با ایجاد کردن دوباره شرایط محیطی مناسب برای اراضی کشاورزی، مقدار ایجاد زیست توده جهانی بدون توسعه زمین، در حدود سی درصد رشد می کند. با این حال برنامه ریزان و مدیران به نقشه بندی دوباره زمین های قابل کشت احتیاج دارند، و متاسفانه در ایران این دسترسی هنوز ایجاد نشده است.

 باید مدیران و برنامه ریزان طی برنامه هایی از کشاورزی در زمین های نامناسب که بازده تولیدی پایینی دارند جلوگیری کنند. چون این اراضی محصولات را با هزینه کلان تولید می کنند و بحران آب و مشکلات آن را دو چندان می کنند. از طرفی توسعه اراضی در ایران نمی تواند ظرفیت غذایی و تولید محصولات را افزایش دهد.

 پس بالارفتن مقدار تولید محصولات کشاورزی باید براساس استفاده و به کارگیری روش های جدید کشاورزی مثل کشاورزی گلخانه ای و سیستم های آبیاری پیشرفته صورت گیرد. به طور کلی می توان گفت برنامه ریزان و مدیران باید بین تقاضای محصولات کشاورزی و مواد غذایی و حفاظت از ذخایر آبی در ایران تعادل را برقرار کنند.

کشاورزی درست در اراضی مناسب و استفاده از روش های سیستماتیک و مدیریت شده از محیط زیست برای بهتر شدن وضعیت انسان و برآورده کردن نیاز مواد غذایی به کار گرفته شود. اراضی کشاورزی با قابلیت های مناسب توانایی برای رشد محصولات کشاورزی را دارد. زمین های کشاورزی و گیاهان زراعی وابسته به ترکیبات و نوع خاک و آب و هوا و اقلیم هستند که می تواند تاثیرات متفاوتی بر روی محصولات بگذارد. توجه و شناخت اراضی کشاورزی و روش های مدیریت در رابطه به بررسی توانایی و مشکلات زمین کشاورزی می باشد.

مصرف کود آهن به شکل محلول پاشی جهت گیاهان علوفه ای

بعد خرید سولفات آهن به شکل محلول پاشی یکی از راه های بسیار موثر جهت پاسخ دهی گیاهان علوفه ای است این روش باعث صرفه جویی در مقدار مصرف کود آهن شده و سطح وسیعی را می توان به وسیله محلول پاشی مورد تغذیه کود قرار داد به خصوص این روش زمانی که ریشه توان لازم برای جذب عناصر غذایی ضروری گیاه را از خاک را ندارد می تواند بسیار مفید واقع شود. باید در نظر بگیریم انواع دیگر کود آهن مانند سولفات آهن نیز وجود دارند ولی کارایی و عملکرد لازم را جهت گیاه ندارند زیرا آهن اضافه شده به خاک در این روش سریعا هیدارته شده و به شکل هیدروکسید آهن رسوب می نماید و در واقع عملا برای گیاه قابل استفاده نمی باشد.